Sporządzony w 1997 roku, przez Tymczasową Międzynarodową Komisję Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem, PROGRAM SZYBKIEGO DZIAŁANIA DLA OCHRONY RZEKI ODRY PRZED ZANIECZYSZCZENIEM zakłada szybkie uzyskanie poprawy jakości zasobów wodnych rzeki Odry oraz ograniczenie niekorzystnego oddziaływania wód Odry na stan czystości wód Morza Bałtyckiego, na drodze ograniczenia ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych przez główne ośrodki miejskie i zakłady przemysłowe zlokalizowane w granicach dorzecza.
Program ten, o horyzoncie czasowym od 1 stycznia 1997 roku do 31 grudnia 2002, zawiera konkretne przedsięwzięcia w zakresie punktowych komunalnych i przemysłowych źródeł zanieczyszczeń, obejmujące oczyszczalnie będące w trakcie budowy oraz przewidziane do realizacji i zakończenia w terminie do końca 2002 roku.
Przewidziana programen działalność inwestycyjna dotyczy głównych użytkowników Odry i uwzgłędnia obiekty komunalne o RLM (równoważnej liczbie mieszkańców) wyższej od 20 000 oraz obiekty przemysłowe o ilości odprowadzanych ścieków wyższej od 1 000 m³/d.
Z ogólnej liczby zinwentaryzowanych 278 podmiotów gospodarczych, spełniających i planujących działania inwestycyjne do roku 2002. Liczba ta ujmuje 86 osrodków miejskich i 52 zakłady przemysłowe.
Realizowane i planowane zamierzenia inwestycyjne, na obszarze Czech i Niemiec oraz w przeważającej większości w granicach Polski, związane są głównie z rozbudową i modernizacją istniejących oczyszczalni ścieków, ukierunkowaną na przyjęcie większej ilości ścieków i podniesienie stopnia redukcji zanieczyszczeń. Zaprogramowana rozbudowa istniejących oczyszczalni wiąże się głównie z zamierzeniami przyjmowania ścieków z drobnych miejscowości zlokalizowanych wokół ośrodka miejskiego oraz z budową nowych ciągów technologicznych, podnoszących uzyskiwane efekty oczyszczania. W działalności modernizacyjnej dominuje kierunek intensyfikacji procesów eliminacji związków biogennych, a zwłaszcza w zakresie usuwania azotu. W ośrodkach miejskich dotychczas nieposiadających oczyszczalni ścieków działania inwestycyjne ukierunkowane są na budowę wysokosprawnych oczyszczalni mechaniczno-biologicznych z pełną eliminacją związków biogennych. "Program szybkiego działania..." zakłada zmniejszenie aktualnego obciążenia wód dorzecza Odry o pochodzący z ośrodków miejskich ładunek BZT 5 równy 84 776 O2/a, azotu całkowitego 6 856 t N/a i fosforu całkowitego 2 756 t P/a oraz o ładunek CZT-Cr pochodzący z zakładów przemysłowych, wynoszący 10 311 t O2/a.
Realizowana i planowana działalność inwestycyjna związana z ochroną wód przed zanieczyszczeniem w dorzeczu Odry ujeta w "Programie szybkiego działania..." wymaga nakładów finansowych określonych na kwote 935,11 mln EURO.
W roku 1997, rozpoczynającym okres realizacji "Programu szybkiego działania...", jakość wód rzeki Odry oceniana na podstawie trzech wskaźników (BZT 5, N cał i P cał) i klasyfikacji opartej na przyjętych kryteriach polskich kształtowała się następująco: wody klasy III występowały na 441,8 km biegu rzeki (tj. 59,5%), a na 300,1 km (40,5%) występowały wody nadmiernie zanieczyszczone. o wyniku tej klasyfikacji decydowała zawartość fosforu całkowitego. Oczekuje się, że planowane w programie ograniczenie odprowadzanych ładunków zanieczyszczeń wpłynie na znaczącą poprawę jakości wód rzeki Odry.
W porównaniu do roku 1997:
· wzrośnie zasieg wód II klasy czystości na długości 245,7 km;
· zmniejszy się zasieg wód III klasy czystości o 106,9 km;
· zmniejszy się zasieg wód nadmiernie zanieczyszczonych o 138,8 km.
Przedmiotem niniejszego raportu jest dokonanie inwentaryzacji stanu zaawansowania prac związanych z budową oczyszczalni ścieków miejskich i przemysłowych w latach 1997-1999 przewidzianych do realizacji w "Programie szybkiego działania dla ochrony rzeki Odry przed zanieczyszczeniem" oray dokonanie oceny osiągniętych efektów, po upływie 3 letniego okresu jego realizacji, mierzonych zaistniałą zmianą w poziomie zanieczyszczenia wód rzeki Odry.
